Amarante Böttger

‘Ik wil het gat tussen kennis en uitvoering dichten’

Dr. Amarante Böttger, lector Nieuwe Materialen en hun Toepassing

Natuurkundige Amarante Böttger is al meer dan 35 jaar verbonden aan de Technische Universiteit Delft en dat is niet voor niets: ze vindt het diepe graven dat hoort bij wetenschappelijk onderzoek nog altijd interessant. Maar de laatste jaren groeide haar wens om ook eens breder te kijken en meer verbinding te maken met de wereld om het onderzoek heen. “Nieuwe kennis sijpelt nog lang niet altijd door naar de praktijk. Dat gat tussen kennis en uitvoering wil ik dichten met dit lectoraat. Ik hoop met mijn praktijkonderzoek bij te dragen aan verandering waar de samenleving echt iets aan heeft.”

Wie een beetje om zich heen kijkt, kan niet anders dan bezorgd zijn over de toestand waarin de wereld verkeert, vindt Böttger. Actie is nodig – en snel ook. De lector wil met haar expertise doen wat ze kan om te voorkomen dat de aarde wordt opgebruikt door de mens: “Ik werk aan oplossingen voor het hergebruik van grondstoffen en aan de ontwikkeling van nieuwe, duurzame materialen. Hergebruik is een antwoord op veel problemen: het voorkomt dat mensen onder slechte omstandigheden grondstoffen moeten blijven delven, het reduceert schaarste, maakt ons minder afhankelijk van andere landen én verkleint de afvalberg. De realiteit is echter dat we nog steeds minder dan een derde van alle materialen hergebruiken; daarmee zijn we nog ver verwijderd van het doel om in 2050 volledig circulair te zijn. Wat we recyclen, verliest bovendien vaak aan kwaliteit. Dat móet beter kunnen. Daar loop ik warm voor.” Böttger is blij te merken dat de nieuwe generatie jongeren haar motivatie deelt. “Het stemt me optimistisch en stimuleert me extra om mijn kennis met hen te delen.”

Materiaaltransitie vormgeven

Kennis heeft Böttger te over. Ze publiceerde meer dan honderd artikelen in wetenschappelijke tijdschriften en sprak op vele internationale conferenties over nieuwe materialen, hun eigenschappen en toepassingen. Met haar onderzoeksgroep aan de Technische Universiteit Delft ontwerpt en test ze nieuwe materialen, onder andere voor energietoepassingen. Tussendoor werkte ze als gastonderzoeker bij het Max Planck Instituut in Stuttgart en sinds februari 2019 combineert ze dit alles met haar lectoraat bij het Centre of Expertise Veiligheid & Veerkracht. “Hier houd ik me voornamelijk bezig met de materiaaltransitie en duurzaamheid. Welke nieuwe toepassingen kunnen we ontwikkelen voor materialen die we nu nog als afval zien? Hoe kunnen we materialen zo produceren dat ze later ook een andere functie kunnen krijgen, of gemakkelijker afbreekbaar zijn?”

Voeten in de klei

Wat Böttger deed besluiten om zich aan een hbo te verbinden, is haar wens om ook kleinere bedrijven toegang te geven tot nieuwe kennis en mogelijkheden om hun innovaties te (laten) onderzoeken. “Grote bedrijven hebben eigen een r&d-afdeling met veel faciliteiten en menskracht, maar mkb’ers niet. Dat is zonde, want daar komen juist de ideeën vandaan die een directe impact hebben op de maatschappij. Dat maakt het interessant en leuk om met ze samen te werken. De lijnen in het mkb zijn kort en de samenwerking met andere disciplines komt snel van de grond. Alles draait om de vraag: hoe kunnen we met deze kennis een goede business case opbouwen? Dit lectoraat staat echt met de voeten in de klei.”

Stagnatie voorkomen

Ondanks de praktische insteek merkt Böttger dat ook praktijkonderzoek vaak een lange adem vergt. “Regelgeving is vaak een remmende factor. Neem de 3D-geprinte brug van afvalplastic die we ontwikkelen. Voordat gemeentes overgaan tot plaatsing, willen ze zekerheid over de veiligheid, levensduur en milieueffecten. Daarvoor is meer onderzoek nodig – daar zijn we dus ook mee gestart – maar het duurt natuurlijk nog wel even voordat we daar iets over kunnen zeggen. Ook het daadwerkelijk vermarkten van het recyclebare tentdoek of het hergebruikte polypropyleen kost meer tijd dan ik zou willen. Ik zou graag zien dat we manieren vinden om stagnatie voorkomen, zodat we sneller vooruitgang boeken. Ik zou graag zien dat we manieren vinden om stagnatie voorkomen en sneller vooruitgang boeken. Daarvoor is het nodig dat burgers, bedrijven, onderzoekers en overheden samen optrekken – daar zet ik me met mijn lectoraat voor in. Waar ik kan, probeer ik de raderen te koppelen.”

Op 11 juni 2021 sprak Amarante Böttger in een online livestream haar lectorale rede uit. Bekijk het videoverslag van deze bijeenkomst of lees hem hier.