Grip op Onbegrip

Onbegrepen gedrag is op dit moment één van de meest ingewikkelde en omvangrijke problemen op het gebied van zorg en veiligheid. Veel professionals krijgen ermee te maken; van ggz, GGD en gemeente tot woningcorporatie, ambulancedienst en politie. Het lectoraat Mind the Gap ondersteunt de samenwerkende partijen in de regio’s Noord Brabant-West en Noord Brabant-Oost om tot een betere aanpak van dit gedrag te komen.

Sinds halverwege het vorige decennium signaleert de politie een forse toename van het aantal incidenten met mensen die verward of onbegrepen gedrag vertonen. Zij kampen met een opeenstapeling van problemen op het gebied van (geestelijke) gezondheid, verslaving en sociale achterstand, in combinatie met problemen rondom wonen, werken, netwerk/relaties en financiën. Veel professionals krijgen met dit gedrag te maken, maar zij hebben ieder een eigen invalshoek en spreken niet altijd dezelfde taal.

Lerende netwerken

Het landelijke Actieprogramma Grip op Onbegrip bouwt voort op het Actieprogramma Verward Gedrag van ZonMw, dat heeft geleid tot verschillende succesvolle initiatieven rondom verward gedrag, beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Het doel van Grip op Onbegrip is om regio’s te stimuleren tot het bouwen van lerende netwerken waarin kennis, praktijk, onderwijs en onderzoek samenkomen, en waarin continu reflecteren, leren en verbeteren centraal staat.

Dilemma’s en knelpunten

Het lectoraat Mind the Gap leidt een actieonderzoek in twee Brabantse regio’s, waarin we mensen volgen op hun reis langs alle organisaties waarmee ze te maken krijgen. Ook is een lerend netwerk opgezet, waarin onderzoekers met professionals in gesprek gaan over lastige situaties en mogelijke handelingsalternatieven. We pellen casussen en situaties af tot we uitkomen bij dilemma’s en knelpunten op drie niveaus:

• het handelen van individuele professionals,
• de samenwerking tussen professionals, organisaties en het sociale netwerk,
• randvoorwaarden die om actie op bestuurlijk niveau vragen.

Het uiteindelijke doel van het actieonderzoek en het lerende netwerk is dat we perspectief kunnen bieden aan mensen met onbegrepen gedrag. Dat begint met het beter begrijpen van de persoon en zijn situatie, los van de eventuele overlast die (al dan niet terecht) wordt ervaren door derden. Het startpunt van elke interventie is steeds dat we het in principe nog niet weten, maar dat we er desondanks naar streven om praktische wijsheid te vergaren in het omgaan met onbegrepen gedrag. Ervaringsdeskundigen spelen hierin een belangrijke rol. Zij bieden professionals een ander perspectief en kunnen de sociale omgeving helpen om onbegrepen gedrag beter te plaatsen en hanteren.