Ethische commissies Noord-Brabant
Ethische commissies adviseren gemeentes (ongevraagd) over dilemma’s rond complexe, technologische vraagstukken die spelen in hun regio.
- Digitalisering en Veiligheid
Veilige en verantwoorde technologische innovatie
Noord-Brabant is een hoogtechnologische regio die qua kennis en producten vooroploopt in de wereld. Tegelijkertijd heeft deze provincie te maken met maatschappelijke polarisatie en vele vormen van criminaliteit en ondermijning. De grote gemeenten en de provincie Noord-Brabant zijn zich zeer bewust van de risico’s die deze combinatie met zich meebrengt. Door ethische commissies in te stellen, die de gemeentes gevraagd en ongevraagd adviseren over complexe vraagstukken op het snijvalk van technologische en sociale innovatie, hoopt de regio op een veilige en maatschappelijk verantwoorde manier te kunnen blijven innoveren.
De grotere Brabantse gemeentes werken zoveel mogelijk samen op het gebied van ethiek, maar kiezen wel hun eigen aanpak. In 2020 vroeg de stichting Brainport Smart District (Helmond) aan lector Ben Kokkeler of hij een ethisch team wilde formeren en voorzitten. In 2022 sloot de gemeente Eindhoven hierbij aan; sindsdien fungeert dezelfde groep experts ook als ethische commissie voor Eindhoven. Ook de gemeente ’s-Hertogenbosch heeft inmiddels de handen ineengeslagen met Helmond en Eindhoven. Breda ondertekende in september 2023 een Ethisch Convenant, met een tiental maatschappelijke partners, waaronder Avans.
Gevraagd en ongevraagd advies
Per gemeente ontwikkelt de ethische commissie een specifieke aanpak. In Helmond had het ethisch team een belangrijke rol in het ontwikkelen van een evenwichtig projectenportfolio, waarbij de experts rechtstreeks overlegden met projectontwikkelaars en technologieaanbieders. In Eindhoven werkt de commissie aan een breed palet van vraagstukken die hoofdzakelijk door de gemeente worden aangedragen; van cameratoepassingen en apps voor mobiliteit en veiligheid, tot de datastrategie van de gemeente. Hier zijn de experts zowel sparring partner voor de ambtelijke ethische teams, als adviseur voor B&W en de gemeenteraad. De commissie adviseert ook ongevraagd, bijvoorbeeld over de wijze waarop de gemeente de VNG Handreiking Digitale Samenleving van kritische vragen zou kunnen voorzien in de VNG Ledenraad.