Welke factoren beïnvloeden de handelingsbereidheid van docenten in het primair en voortgezet onderwijs om het onderwerp van digitale criminaliteit structureel te borgen in hun curriculum? Onderzoek van het lectoraat Cyberweerbare Organisaties in opdracht van de politie Oost-Brabant en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) laat zien dat verschillende factoren de bereidheid beïnvloeden en benadrukt de noodzaak van verdere scholing en duidelijke richtlijnen om docenten beter voor te bereiden op het onderwijzen van digitale criminaliteit.
Zowel beleidsveranderingen op het gebied van digitale geletterdheid, kennis en vaardigheden over digitale criminaliteit, als motivatie en praktische barrières en ondersteuning en gelegenheid spelen een rol in de handelingsbereid van docenten. Docenten hebben vaak een oppervlakkig bewustzijn van beleidsveranderingen met betrekking tot digitale geletterdheid, missen duidelijkheid over nieuwe kerndoelen en het ontbreekt hen vaak aan de diepgang en tools om complexere thema’s over digitale criminaliteit effectief te onderwijzen. Daarnaast verminderen tijdgebrek, een overvol lesprogramma en gebrek aan duidelijke richtlijnen de motivatie van docenten, waardoor digitale criminaliteit vaak als minder urgent wordt gezien dan basisvakken.
Aanbevelingen
Om digitale criminaliteit effectief in het onderwijs te integreren, moet lesmateriaal afgestemd zijn op verschillende leerjaren en onderwijsniveaus, geïntegreerd worden in bestaande thema’s en methodes en aansluiten op de belevingswereld van leerlingen, stellen de onderzoekers.
Gastlessen van externe experts, zoals politieagenten, bleken in het onderzoek essentieel om de inhoud te versterken, concreter te maken en het zelfvertrouwen van docenten in het behandelen van complexe onderwerpen te vergroten.
Docent-onderzoeker en projectleider Roel de Beer: “Ons onderzoek laat zien dat de bereidheid om aandacht voor digitale criminaliteit in primair en voortgezet onderwijs te borgen niet alleen afhangt van kennis, maar vooral van vertrouwen in eigen kunnen en de juiste ondersteuning vanuit de organisatie. Om de stap van intentie naar actie te verkleinen, zijn naast bewustwording en praktische handvatten ook duidelijke landelijke kaders en voldoende beschikbare tijd essentieel. Alleen zo kunnen we structureel investeren in een digitaal weerbare samenleving van jongs af aan.”
Het volledige onderzoeksrapport ‘Aandacht voor digitale criminaliteit in primair en voortgezet onderwijs’ vind je hier.
Bekijk ook de projectpagina Digitale veiligheid in primair en voortgezet onderwijs.