Transmuraal Herstelgericht Werken

Hoe kunnen we mensen die een misdrijf hebben gepleegd en verblijven binnen de muren van een instelling of inrichting, helpen weer een volwaardige plek in de samenleving te vinden? Hoe kunnen we mensen die slachtoffer zijn geworden van een misdrijf, ondersteunen in hun herstel? En hoe geven we invulling aan herstel binnen het sociale netwerk (familie, kinderen, vrienden) rondom pleger en slachtoffer? Dat zijn de brede onderzoeksvragen waarmee het lectoraat Transmuraal Herstelgericht Werken zich bezighoudt. Het lectoraat stelt dat een goede verbinding tussen het leven binnen en buiten de muren (transmuraal werken) een voorwaarde is voor het creëren van leermomenten en succesvolle re-integratie. Praktijkgericht onderzoek maakt concreet hoe die brug eruit kan zien en hoe onze professionals hem het beste kunnen bewandelen.

Er zijn verschillende redenen waarom mensen voor een bepaalde periode van hun leven niet in een eigen huis kunnen wonen; denk aan daklozen die verblijven in de maatschappelijke opvang, vluchtelingen die in een asielzoekerscentrum wachten op een verblijfsvergunning, kinderen die uit huis zijn geplaatst, mensen met een psychiatrische aandoening die zijn opgenomen, of aan plegers van een misdrijf die een gevangenisstraf uitzitten. Bijna al deze vormen van intramuraal verblijf zijn tijdelijk: uiteindelijk streven we naar (re-)integratie in de samenleving. Maar hoe pakken we dat aan? Professionals spelen een sleutelrol in het vergroten van de kans op succesvolle re-integratie, daarom richt het lectoraat zich primair op het versterken van hun vaardigheden.

De brug tussen dader en slachtoffer

Herstelwerk na een misdrijf vraagt veel van alle betrokkenen. Binnen het lectoraat lopen verschillende onderzoeken naar de manier waarop professionals dit proces kunnen ondersteunen en stimuleren. Zo onderzoeken we in verschillende penitentiaire inrichtingen hoe we het slachtofferbewust werken en het herstelgerichte klimaat kunnen verbeteren, en tevens hoe we bij forensische behandeltrajecten de sociale omgeving meer kunnen betrekken, zoals in De Woenselse poort te Eindhoven (link toevoegen: https://www.dewoenselsepoort.nl/). Ook werkt het lectoraat samen met organisaties als Slachtofferhulp Nederland (link maken: www.slachtofferhulp.nl) en Exodus Nederland (link maken: https://exodus.nl/). Zo slaat het lectoraat ook de inhoudelijke brug tussen dader- en slachtofferschap.

Lopende projecten

Het lectoraat wil de beroepspraktijk voortdurend verder verbeteren en het onderwijs blijven voorzien van nieuwe, goed onderbouwde inzichten. Om dat te bereiken, werkt(e) het lectoraat langdurig samen met een groot aantal instellingen aan de volgende projecten:

• Gedetineerde vaders en hun kinderen: onderzoek naar welke factoren de vader-kindrelatie tijdens een detentie (al dan niet) beïnvloeden. Deze beschrijvende longitudinale studie brengt de ontwikkeling van deze relatie in kaart.
• Werken aan zelfherstel: samenwerking met de PI Vught, waarin we onderzoeken op welke manier transmuraal herstelgericht werken kan bijdragen aan zelfherstel en re-integratie van gedetineerde burgers.
• Ouder in detentie: onderzoek naar wat kinderen (en gezinnen) met een vader in detentie ervaren en nodig hebben, om een landelijke netwerkaanpak te ontwikkelen voor een structureel ondersteuningsaanbod.
• Expertisecentrum KIND: het lectoraat is medeoprichter van dit centrum, dat informeert, adviseert en onderzoek doet om kinderen met een ouder in detentie beter te kunnen helpen.
• Gendersensitief werken voor kinderen van gedetineerde vaders: rekening houden met de eventuele verschillen tussen jongens, meisjes, trans- en non-binaire kinderen kan bijdragen aan betere ondersteuning.
• Vader/moeder blijf je: het begeleiden van actieleerteams, waarin professionals ontdekken wat ze kunnen doen in het contact met gedetineerde vaders/moeders om het ouderschap bespreekbaar te maken.
• Restorative justice: het lectoraat is aangesloten bij de internationale beweging Restorative Justice, om zo bij te dragen aan de ontwikkeling van herstelrecht en herstelgerichte praktijken.
• Transmuraal herstelgericht werken met gedetineerden: samenwerking met PI Dordrecht, waarin we onderzoeken wat de meerwaarde is van transmuraal, slachtofferbewust en herstelgericht werken voor de re-integratie van gedetineerden.
• Werken met kinderen en slachtoffers in forensische psychiatrie: samenwerking met De Woenselse Poort om het herstelwerk rondom kinderen en slachtoffers van cliënten met een opgelegde forensische maatregel te bevorderen.
• RESCALED: in dit project werken we samen met internationale netwerkorganisatie RESCALED aan de hervorming van detentiecentra naar kleinschalige, gedifferentieerde woonvormen.
• Hulp Online Geweld: onderzoek naar manieren om de zichtbaarheid en toegankelijkheid van hulp te verbeteren aan jongeren die het slachtoffer zijn van online bedreiging en intimidatie.