Bouwen aan een toekomstbestendige, prettige leefomgeving

Hoe kunnen we de gebouwde omgeving zo inrichten, dat hij niet alleen energieneutraal en klimaatadaptief is, maar ook bijdraagt aan de gezondheid en het welzijn van de bewoners? Bouwen aan een toekomstbestendige, prettige leefomgeving – die veelomvattende uitdaging staat centraal bij het lectoraat Duurzaam Gebouwde Omgeving.

Nederland staat voor grote maatschappelijke opgaven in de gebouwde omgeving. Zo heeft de overheid zich gecommitteerd aan het versnellen van de woningbouw, maar vormen de stikstofproblematiek en een gebrek aan bouwgrond grote hindernissen. Ook de strengere natuur- en milieueisen en de ambitie om in 2050 volledig circulair te bouwen, zorgen voor grote technische en procesmatige uitdagingen. Daarnaast verandert de vraag naar woningen door de veranderende bevolkingssamenstelling en de uiteenlopende woonwensen van allerlei nieuwe, soms kwetsbare, doelgroepen. En dan is er nog de noodzaak tot verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, zonder de biodiversiteit verder aan te tasten. Het zijn belangen die soms haaks op elkaar staan.

Complexe belangenafweging

Deze conflicterende opgaven moeten allemaal aandacht krijgen in de beperkte fysieke ruimte die we in Nederland hebben. Het lectoraat Duurzaam Gebouwde Omgeving wil praktische oplossingen aandragen voor deze complexe belangenafweging. We maken inzichtelijk wat de consequenties zijn van ruimtelijke keuzes op het niveau van een gebied en helpen mee de complexiteit te ontrafelen. Zo nemen we belangrijke barrières weg en dragen we bij aan de hoognodige versnelling van de verduurzamings- en woningbouwopgave. Wij geloven dat deze oplossingen verder gaan dan technologische innovaties. Om echt te kunnen versnellen, zullen we innovatiever moeten samenwerken, waarbij ook de gebruiker een belangrijke stem krijgt.

Ingrid Janssen, lector Duurzaam Gebouwde Omgeving

‘Ik wil verschillende belangen in de gebouwde omgeving samenbrengen’

Ingrid Janssen

Bouwstenen voor ontwerp, beleid en samenwerking

In ons onderzoek gaan we op zoek naar nieuwe bouwstenen voor ontwerp, beleid en samenwerking. En dat bij voorkeur in een concrete, gebiedsgerichte opgave. We formuleren praktische antwoorden en handelingsperspectieven voor professionals in de gebouwde omgeving, zoals gebiedsregisseurs, beleidsmakers, planeconomen, vastgoedmanagers, gebouweigenaren, bouwers, (stedenbouwkundig) ontwerpers en bewonersorganisaties. Voorbeelden van relevante vraagstukken zijn:

  • Hoe neem je bewoners en andere belanghebbenden mee in de energietransitie?
  • Met welk instrumentarium kan een gemeente actief bijdragen aan versnelling van een gebiedstransformatie?
  • Welke prikkels dragen bij aan duurzame of circulaire keuzes bij opdrachtgevers in de gebouwde omgeving?
  • Wat is het effect van verduurzamingsmaatregelen (zoals een warmtepomp, of isolatie) op het comfort (zoals geluidsoverlast en hitte) van de leefomgeving?
  • Welke ruimtelijk ingrepen dragen bij aan de gezondheid, welzijn en veiligheid van bewoners in een wijk?

Vier onderzoeksthema’s

De onderzoeksprojecten van het lectoraat concentreren zich rondom vier thema’s:

  1. Duurzame gebouwde omgeving: veel oplossingen voor energie, klimaat en biodiversiteit vinden we op het niveau van de woonwijk. Het werkveld heeft een grote behoefte aan kennis over de manier waarop deze oplossingen kunnen worden geïmplementeerd en hoe alle partijen hierin kunnen worden meegenomen.
  2. Gezonde gebouwde omgeving: een slim ingerichte gebouwde omgeving kan bewoners stimuleren om gezonde keuzes te maken. Denk aan een groene buitenruimte met fruitbomen en sportfaciliteiten, waar fietsers en wandelaars voorrang krijgen op automobilisten. Maar ook in een gebouw kunnen ‘gezonde’ ontwerpkeuzes worden gemaakt. De preventieve werking hiervan uitgaat, kan ervoor zorgen dat mensen minder zorg nodig hebben.
  3. Inclusieve gebouwde omgeving: in onze steden moet ruimte zijn voor mensen van allerlei leeftijden en met allerlei (zorg)behoeftes. Dit vraagt om diversiteit in het woningaanbod, maar ook om een omgeving die de bewoners stimuleert elkaar te ontmoeten en ondersteunen. Wij onderzoeken hoe de gebouwde omgeving kan bijdragen aan de gemeenschapszin en het welzijn van bewoners.
  4. Veerkrachtige gebouwde omgeving: de stedelijke omgeving is voortdurend in beweging. Functies veranderen, waardoor gebouwen en gebieden transformeren. Daarnaast moeten we verdichten, om ruimte te bieden aan de groeiende woonbehoefte. We onderzoeken (ontwerp)oplossingen voor een veerkrachtige stad en handelingsperspectieven om deze stedelijke transformaties aan te jagen.

In onze onderzoekprojecten slaan we bruggen tussen onderzoek, onderwijs, (semi-)overheid, bedrijfsleven en inwoners. Goede verbindingen resulteren in relevant, praktijkgericht onderzoek en multidisciplinair onderwijs. Daarom betrekken we waar mogelijk onze studenten bij onderzoeksopdrachten in het bedrijfsleven en bij overheden. Ook brengen we onderzoekers en professionals uit verschillende disciplines met elkaar in contact, om integraal te werken aan vraagstukken. Tevens werken we samen met inwoners en (eind)gebruikers; het liefst in een zo direct mogelijke relatie.

Onderzoeksprojecten

Het lectoraat werkt(e) (mee) aan de volgende onderzoeksprojecten:

  • sUser-Project: ontwikkeling van een methodiek voor het ontwerpen van duurzame huisvesting voor senioren, waarbij de wensen van de gebruikers centraal staan.
  • The New Canterbury Tales: inzet van immersive storytelling om samen met ‘toekomstige inwoners’ te komen tot een visie op het gewone stadse leven in 2070.
  • Equal-Life: Europees onderzoek naar de samenhang tussen de omgeving waarin kinderen opgroeien (zowel fysiek als sociaal) en hun geestelijke gezondheid en welzijn.
  • IEBB: het project Integrale Energietransitie van de Bestaande Bouw (IEBB) heeft als doel de verduurzaming van bestaande woningen in Nederland te versnellen.
  • NL-GO: in het Nationaal Lectorenplatform Gebouwde Omgeving wisselen lectoren van 14 hogescholen kennis uit die de integrale aanpak van maatschappelijke vraagstukken verbetert.
  • ERDH: de opgave voor het project EnergieRijk Den Haag was een volledige verduurzaming van de energievoorziening van de belangrijkste (semi-)overheidsgebouwen.
  • ENLEB: in dit project zochten Vlaamse en Nederlandse partners samen naar manieren om burgers aan te zetten tot EnergieNeutraal LEvensloopbestendig Bouwen.
  • ICMNA: in opdracht van woningcorporatie Thuisvester werd een nieuw industrieel concept ontwikkeld voor de productie van modulaire en circulaire nieuwbouwappartementen.
  • Circular biobased construction industry: in dit project werd onderzocht hoe we grondstoffen efficiënter kunnen inzetten, zodat de CO2-uitstoot gedurende de gehele levenscyclus van een gebouw vermindert.
  • Sneller en beter naar nul op de meter: onderzoek naar een nieuwe standaard voor de Nederlandse woningmarkt: een comfortabel, betaalbaar en duurzaam huis dat volledig voorziet in zijn eigen energiebehoefte.
This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.