Kansen pakken, data veilig toepassen, risico’s beheersen
De digitalisering van onze samenleving brengt fantastische mogelijkheden met zich mee. Zo kunnen technologische innovaties de levensstandaard van burgers aanzienlijk verbeteren, onze samenleving veiliger maken en bedrijven de kans geven om nieuwe markten te veroveren. Maar er kleven ook grote risico’s aan, vooral op het gebied van privacy, afhankelijkheid en afnemend vertrouwen in de overheid. Het lectoraat Digitalisering en Veiligheid onderzoekt hoe we ervoor kunnen zorgen dat digitalisering op een verantwoorde manier bijdraagt aan de veiligheid en brede welvaart van onze maatschappij, zodat iedereen ervan profiteert.
In de overtuiging dat we onszelf als samenleving ernstig tekortdoen wanneer we ons afkeren van vernieuwing, zet het lectoraat Digitalisering en Veiligheid vol in op het verkennen van kansen en kaders voor digitalisering. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat technologie het collectief dient en de belangen van individuele burgers respecteert? Hoe kunnen we de brede impact van innovatieprojecten integraal beoordelen? Hoe kunnen we vernieuwing stimuleren en tegelijkertijd sturen? Over dit soort vragen buigt het lectoraat zich. Het onderzoeksprogramma richt zich op het slimmer maken van burgers (smart citizens), lokale overheden (smart local governance) en organisaties (smart organizations). Zo sluit het aan bij de internationale beweging naar smart cities: gemeenschappen van burgers, professionals en ondernemers, die slim gebruik maken van data, ICT en AI.
Ben Kokkeler, lector Digitalisering en Veiligheid
‘Laten we het positieve stimuleren en het negatieve inkaderen’
Ben KokkelerSmart citizens
Technologie kan het leven van mensen een stuk gemakkelijker maken, maar het lectoraat onderzoekt ook de andere kant van de medaille: wat betekent het voor hun autonomie en privacy, als burgers voor het gebruik van technologische toepassingen afhankelijk worden van marktpartijen? Er lopen praktijkonderzoeken naar verschillende vormen van zelfbestuur, zoals netwerken voor buurtpreventie en burgerinitiatieven die zelf hun data beheren. Door zelf eigenaar te blijven van hun persoonlijke gegevens, kunnen burgers zelf bepalen voor welke innovaties ze mogen worden gebruikt en blijven ze betrokken bij het leerproces.
Het lectoraat werkt(e) aan de volgende onderzoeken:
- Sociale alarmering: onderzoek naar nieuwe mogelijkheden voor de inzet van digitale data en apparatuur, om zelforganisatie en sociale alarmering in de wijk te bevorderen.
- Digitale buurtpreventie: advies over de manier waarop digitale middelen kunnen bijdragen aan het voorkomen van inbraken en het verhogen van de veiligheid(sbeleving) in woonwijken.
- Datacommons: onderzoek naar de voorwaarden voor het verantwoord delen van digitale gegevens tussen private, publieke en commerciële partijen én de kansen die dit biedt. Zo lopen er onderzoeken naar burgercoöperaties en digitale informatieplatforms die bewoners en bedrijven kunnen ondersteunen.
- Landelijke lectorenplatforms: Lector Ben Kokkeler is als bestuurder actief in drie landelijke lectorenplatforms die zich bezighouden met digitalisering en veiligheid. Dit zijn PRIO (IT, Data, AI), Stad en Wijk, en Veiligheid.
Smart local governance
Het (bij)sturen en begrenzen van technologische innovatie is een uitdaging die op wereldwijd niveau om actie vraagt. Maar ook op lokaal en regionaal niveau is er een grote behoefte aan kaders; veel gemeenten worstelen met het maken van de juiste afwegingen binnen het publieke domein. Het lectoraat helpt hen daarbij, met name door onderzoek te doen naar de bijdrage die digitale data en technologie kunnen leveren aan veiligheid in de openbare ruimte. Door duurzame samenwerkingen aan te gaan met gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties (zoals wooncorporaties en zorginstellingen), werken we aan het versterken van hun lerend vermogen. De ontwikkelingen staan niet stil – sterker nog, ze gaan steeds sneller – en op deze manier wordt de aandacht voor digitalisering ingebed in hun manier van werken.
Rondom dit thema werkt(e) het lectoraat aan de volgende onderzoeken:
- Ethische commissies Noord-Brabant: deze commissies pakken complexe vraagstukken rondom digitalisering en veiligheid op en adviseren verschillende Brabantse gemeentes hierover.
- ELSA Lab Noord-Brabant: dit lab staat gemeenten, bezorgde burgers en ondernemers bij met praktijkonderzoek, dialogen en expertpanels over de ethische, juridische en sociale impact van technologische innovaties.
- Digitaal Weerbaar Breda: samenwerkingsverband tussen publieke en private partijen in en rondom Breda, om de weerbaarheid tegen cybercriminaliteit te vergroten en essentiële processen veilig te stellen.
Smart organizations
Het lectoraat Digitalisering en Veiligheid wil ook bijdragen aan een innovatieklimaat dat ontwikkelaars stuurt én uitdaagt. Door commerciële partijen uit te nodigen tot samenwerking met burgers, overheden, kennisinstellingen en maatschappelijke partners, worden zij de juiste richting in gestuurd en weerbaar gemaakt tegen de risico’s van cybercrime. Geleerde lessen worden direct toegepast in andere trajecten. Dit geeft professionals houvast, zowel in het publieke domein als in de zakelijke wereld.
De onderzoeken die rondom dit thema worden (of werden) uitgevoerd, zijn:
- Werkplaats Sociaal Domein Noord-Brabant: als onderdeel van de landelijke WSD werken we aan toepassingen van sociale technologie die burgers en professionals kunnen inzetten om de veiligheid van hun leef- en werkomgeving te vergroten.
- Learning Community AI voor Veiligheid: ondernemers, experts uit het werkveld, onderzoekers en docenten leren gezamenlijk over de mogelijkheden van artificial intelligence voor het verbeteren van de publieke veiligheid.
- Cyberweerbaarheid MKB: door gezamenlijk cyberexpertise in te huren en doorzettingsmacht te delen, kunnen kleinere bedrijven weerbaarder worden tegen cybercrime.
- Flagship Cyberweerbare Bedrijven- en Haventerreinen: verkenning van de vraagstukken die spelen op het gebied van cybercrime op bedrijventerreinen, in havengebieden en groepen van publieke organisaties.
- Netwerkfunctie Directeur Publieke Gezondheid: het lectoraat evalueerde samen met onderzoekers van de Antwerp Management School de netwerkfunctie van de Directeur Publieke Gezondheid tijdens het eerste jaar van de coronacrisis.
- Sterke schakels versterken de keten: een ontwerponderzoek naar de mogelijkheden voor ketensamenwerking tussen high tech mkb’s in Brainport Eindhoven, op het gebied van cybersecurity.
Zo dragen wij bij
Projecten
Sterke schakels versterken de keten
Netwerkfunctie Directeur Publieke Gezondheid
Digitaal Weerbaar Breda
